Dinsdag 23 augustus vond het cultureel intermezzo plaats in de marmeren hal van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Een prachtige locatie, waar de hele dag van alles te doen was. (Kijk bij Jongerendag en Verwen je Brein voor meer daarover). Remke Kruk, Arabiste (Universiteit Leiden, nu met emeritaat), trok veel belangstelling met een lezing over de rol van het schaken in de Arabische cultuur. Een fascinerend onderwerp uit de schaakgeschiedenis dat voor veel schakers onbekend terrein zal zijn. Kruk grapte bij aanvang dat wel niemand zou opmerken dat ze speciaal in zwart/rood gekleed ging: de kleuren van het Arabische schaak. Het geconcentreerd luisterende publiek stelde vele vragen na afloop. Zo onthulde Kruk dat we de vrouwen die aan de Arabische hoven schaakten als een soort geisha's moeten beschouwen.

Eerder lichtte Remke Kruk in een gesprek toe hoe haar belangstelling voor het schaakspel in de Arabische cultuur is ontstaan. Ze werd gevraagd voor een stukje bij een tentoonstelling in de Koninklijke Bibliotheek Den Haag over vrouwen en schaken. In de Arabische teksten komen inderdaad veel schakende vrouwen voor, en de positie van de vrouw in de Arabische cultuur is een onderwerp dat haar nauw aan het hart ligt. Maar hoe zat het met het Arabisch schaken zelf? Ze ging het uitzoeken.

In de klassieke Arabische literatuur wordt veel over het schaakspel gesproken. We hebben het dan ruwweg over literatuur uit de periode 700-1700. Men vertelt bijvoorbeeld anekdotes over beroemde schakers en schaakpartijen. ...

Harry Geelen maakte ook foto's van Ronde 2.

Met een tweede uiterst spannende winstpartij heeft Jorden van Foreest een droomstart in dit NK. Met twee uit twee staat hij nu alleen bovenaan (weliswaar heeft hij wel al twee keer met wit mogen spelen). Grappig voor de toeschouwers was dat Van den Doel ervoor koos om tot op zeker moment dezelfde variant als in Jordens winstpartij uit de eerste ronde te spelen. En wederom leek Jorden met zeer origineel spel (15. g3!) snel in het overwicht te komen.

Optisch zag het er allemaal erg fraai uit voor wit. Maar Van den Doel bleef uiterst secuur steeds de beste zetten doen en kon gaandeweg het initiatief naar zich toe trekken. Hij zal in het eindspel ongetwijfeld de betere kansen hebben gehad. In tijdnood wikkelde hij in een razend ingewikkelde stelling af met een kwaliteitsoffer, dat, zoals dat soms gaat in eindspelen, tragisch genoeg juist het verlies inluidde.

Loek van Wely keek heel tevreden terug op zijn overwinning op Dimitri Reinderman. Nadat de remise in de eerste ronde tegen Bok hem niet zo behaagd had, ging het vandaag een stuk gemakkelijker. De opening bracht Van Wely niet echt iets bijzonders (hij had a.h.w. alleen het Hollands voorbereid, met een pasgeboren zoontje kun je natuurlijk niet alles bekijken). Wit heeft wat ruimtevoordeel en zwart staat passief.

Loeks conclusie: "pas in de tijdnood gingen we los". Toen sneed hij opeens als een mes door de zwarte verdediging heen. Reinderman had volgens Loek te lang nagelaten de zwartveldige lopers te ruilen en ook het verlies van controle over de e-lijn was ernstig.

Hoe zou Erwin L 'Ami zich houden na zijn verschrikkelijke toernooistart? Hij was niet mals over zichzelf: zijn spel vandaag was "volstrekt belachelijkÎ…. L 'Ami verrast Sipke Ernst in de opening met de manoeuvre Le2-Ld3, staat significant beter, geeft dat stellingsvoordeel uit handen, wat resulteert in een volstrekt remise toren/pionneneindspel, let even wat minder op en krijgt dan tot zijn afgrijzen een volkomen uit de lucht vallend 28....Tb4 voor de kiezen. Zo wist hij het zichzelf nog moeilijk te maken en moest er hard gewerkt worden voor de remise, want Ernst probeerde het uiteraard graag nog even.

Een best opgeluchte Benjamin Bok gaf na afloop aan dat hij zich zijn openingsvoorbereiding niet meer precies kon herinneren. Een ongelukje zonder consequenties. Jan Werle (die deze opening voor het eerst speelde) kreeg een pion zonder dat zwart daar veel compensatie voor had. Werle kon gewoon gaan proberen die extra pion vast te houden

Het cruciale moment in de partij kwam na 16...a3. Werle wilde hier eigenlijk 17.b3 doen, had heel veel uitgerekend, maar zag toch spoken op de weg. Hij was bang voor 17...Db4 en de scherpe variant die dan volgt, maar die is waarschijnlijk gewoon goed voor wit: 18. P1e2, Tc8 19. dxe6!. Na het gespeelde 17. bxa3 kwam er snel een gelijk eindspel op het bord en werd de remise getekend.

Martine Middelveld had in de openingsronde al geen gelukkige dag, en de partij van vandaag zal haar ook niet opbeuren. Met wit verliep haar opening normaal, maar zoals Smaranda Padurariu aangaf verzuimde ze Pe5 te doen, waarna zwart dat met Te8 kan verhinderen en zelf een geweldig paard op e4 krijgt. Zwart speelde het ook niet optimaal en in de wederzijdse tijdnood ging het een beetje alle kanten uit. Middelveld voelde zich op zet 37 gedwongen tot een kwaliteitsoffer, maar dat bleek al snel verliezend.

Linda Jap had na een prachtige eerste overwinning in deze tweede ronde bepaald haar dag niet. Al vanaf de opening, waarin ze naar eigen zeggen verrast werd, ging het moeizaam en ze begon heel veel tijd te gebruiken. Jap besloot tamelijk roekeloos een pion op a2 mee te nemen, maar toen volgde na Kazarians opmars 19. f5 meteen de beslissende fout: 19...g5. Kazarian maakte het met klinische precisie af.

Slaagde Lisa Hortensius er in de eerste ronde niet in de mislukte opening van Kazarian te weerleggen, in de tweede ronde ging er juist bij haarzelf iets helemaal mis in de opening. Al snel kwam Hortensius slecht tot verloren te staan, maar nu was het van Weersel die het verzuimde af te maken. 28 b6! had meteen gewonnen, Nu werd het eindspel uiteindelijk remise.

Paulet kon gelukkig nog vriendelijk lachen na een wel heel zenuwslopende nederlaag in 79 zetten tegen Anne Haast. Maar wat haar overkwam, zou menig volwassen man tot tranen brengen. Paulet wist Haast al in de opening te verrassen, kwam in het middenspel in groot voordeel (het witte paard op d4 tegen de zwarte loper op b7), en ging het eindspel in met maar liefst DRIE pionnen meer. Weliswaar was dat een vreemd eindspel en niet zo heel makkelijk te winnen; zwart kon steeds knap nieuwe defensies inbouwen, en daar gooide Paulet dan weer een pion tegenaan.

Voor je het weet is je hele materiële voordeel verdampt, je koning in gevaar en zou je eigenlijk vol op de rem moeten trappen om voor de remise te gaan. Paulet, die pas na de tijdnoodfase besefte dat ze met 38. bxa5 een opgelegde winst had gemist, bleef het proberen. Te lang: uiteindelijk was het Anne Haast die aan het eind nog wist toe te slaan. Daarmee heeft Haast vandaag natuurlijk weer haar ongelofelijke verdedigingscapaciteiten laten zien.