In tegenstelling tot bij de mannen was er bij de titelstrijd bij de vrouwen geen uitgesproken favoriet. Anne Haast had na haar kampioenschap behoorlijke progressie geboekt op de FIDE-wereldranglijst en Zhaoqin Peng bijna achterhaald. Bianca de Jong-Muhren had weliswaar bij haar laatste toernooi voor het NK veel elo-punten verloren maar vlak daarvoor had ze een aantal goede resultaten geboekt en de hoogste rating (2365) uit haar loopbaan behaald.

In het eerste helft van het toernooi voegde zich - onverwacht - Tea Lanchava bij het rijtje favorieten. Die was in het verleden zonder concurrentie de nummer twee van Nederland geweest maar had de afgelopen jaren mede door een drukke baan terrein verloren.

Nu speelde de weer als vanouds. In de eerste ronde verloor ze weliswaar van Peng maar er volgde drie zeges op rij waaronder één op titelverdedigster Haast. De Jong-Muhren bleek niet goed in vorm en speelde geen rol in de strijd om de titel maar versloeg wel Peng zodat Peng, Haast en Lanchava de tweede helft van het toernooi met 3 uit 4 begonnen.

Het beslissende duel Haast-Peng stond in de vijfde ronde op het programma. Het was een duel vol fouten waarin de kansen meer dan eens keerden. De laatste fout was van Peng waardoor Haast gelanceerd werd voor een tweede titel op rij omdat Lanchava tegen De Jong-Muhren niet verder kwam dan remise.

In de laatste twee ronden maakte Haast geen fout meer en werd met 5,5 uit 7 kampioen. Peng eindigde nog als tweede omdat Lanchava in de laatste ronde verrassend van Anna-Maja Kazarian verloor. De pas 15-jarige Kazarian nam voor de tweede keer deel aan het NK en presteerde ver boven verwachting. Behalve van Lanchava won ze ook van De Jong-Muhren, Iozefina Paulet en Rosa Ratsma en de gedeelde derde plaats (met Lanchava) met 4,5 uit 7 was haar beloning.

De Jong-Muhren slaagde er niet in van de zwakkere deelnemers te winnen en eindigde met 3 uit 7 teleurstellend op de vijfde plaats. Lisa Hortensius en Iozefina Paulet scoorden 2 uit 7, debutante Rosa Ratsma 1,5 uit 7 maar die had nog wel het genoegen om van De Jong-Muhren te winnen. .

Het NK 2015 stond sportief gezien in het teken van de terugkeer van Anish Giri die de twee edities daarvoor verstek had laten gaan. De nummer zes van de wereld begon logischerwijs als torenhoge favoriet aan de titelstrijd, mede omdat hij juist van op papier zwakkere spelers zo gemakkelijk wint.

Niettemin bleef het NK tot de laatste zet spannend. Tot en met de zesde ronde stond Giri remises af tegen Sergey Tiviakov en Loek van Wely. Vier partijen won hij door te wachten op fouten van zijn tegenstanders die vroeg of laat wel zouden komen. En die kwamen er. Sipke Ernst liet zich matzetten toen hij dacht dat Giri een eeuwig-schaakcombinatie was ingegaan. Roeland Pruijssers maakte fouten in tijdnood, Benjamin Bok was niet tegen de druk van Giri in een eindspel bestand en Erwin l'Ami overzag, murw gespeeld, een vorkje.

Ondanks die geweldige score van 5 uit 6 van Giri was het kampioenschap toen nog niet beslist. Loek van Wely had nog maar een half punt achterstand opgelopen, mede dankzij een geweldige schwindel tegen Robin van Kampen. Die veranderde een verloren in een gewonnen eindspel. In de laatste ronde had Giri zwart tegen Van Kampen en Van Wely zwart tegen Ernst.

Giri nam geen risico en gaf al na 15 zetten remise. Omdat hij vond dat hij op die manier de grootst mogelijke kans op de titel zou hebben. Met zwart proberen te winnen van Van Kampen was mogelijk maar nu zou Van Wely eerst nog maar eens moeten zien te winnen van Ernst en zelfs als dat lukte zou hij in beslissingsvluggertjes...

Zhaoqin Peng is tijdens het NK van 2015 niet verder dan de tweede plaats gekomen. "Volgend jaar beter", was haar reactie tijdens de prijsuitreiking. Vijf uit zeven was een goede score, ze won zelfs nog 2 ratingpunten alleen scoorde Anne Haast nog een half punt meer. In de laatste ronde won ze een pion tegen Rosa Ratsma en toen die de enige manier om compensatie te krijgen had gemist bleef er een eindspel dat Peng op technische wijze tot winst voerde.

Anna-Maja Kazarian bekroonde een fantastisch NK met een overwinning op Tea Lanchava. De jongste deelenemer eindigde zo met 4,5 uit 7 op de gedeelde derde plaats. Het was een partij vol fouten van beide speelsters. Nadat Kazarian in het middenspel niet het juiste plan had gekozen kwam Lanchava in het eindspel gewonnen te staan. In de slotfase zag ze stukwinst over het hoofd om even later een toren weg te geven. Kazarian liet zich die kans niet ontgaan.

De grootmeesters in de perskamer geloofden niet zo in de kansen van Benjamin Bok in zijn partij tegen Sergey Tiviakov. Die stond echter gewoon een pion voor en langzaam maar zeker haalde hij de vis toch op het droge. Voor Tivakov betekende het zijn slechtste resultaat ooit op een NK. Hij eindigde zonder een overwinning te boeken met 2 uit 7 op de gedeelde zevende plaats. Bok pakte de gedeelde derde plaats waarbij nog aangetekend moet worden dat hij er tegen Erwin l Ami, Robin van Kampen en Anish Giri niet het maximale uithaalde.

Tegen Anish Giri blunderde hij, tegen Loek van Wely schitterde Sipke Ernst. De stelling met ongelijke lopers leek lang totaal remise totdat Ernst met 28. Txd5!? een gevaarlijk kwaliteitsoffer bracht. Zelfs de engines hadden het er moeilijk mee. Het bracht Van Wely in de ongemakkelijke situatie dat hij voor remise moest vechten terwijl hij eigenlijk op winst wilde spelen. Dat hij 38..Kf8! niet vond was jammer voor de spanning in het toernooi. Even later miste Van Wely ook zijn laatste kans op de remise.

"Een weinig verheffende partij", zei Erwin l Ami over zijn remise tegen Roeland Pruijssers. "Er gebeurde vandaag niet veel. De c-pionnen werden geruild, toen de torens en wat overbleef was potremise." l Ami verliet zo het Manor-Hotel voor de tweede keer op rij zonder een overwinning te hebben geboekt.

Anne Haast kwam tegen Bianca de Jong-Muhren al snel heel goed te staan. 8..Pe6? is geen goede zet maar Haast had 9. Pe5 en pas na een loperzet 10.c4 moeten doen zoals Giri in de perskamer onmiddellijk aangaf. De zwartspeelster kon na 9.c4?! de schade beperken en zelfs remise bereikten na nog enkele onnauwkeurigheden van Haast. Dat half punt was echter voldoende voor de titel omdat Tea Lanchava van Anna-Maja Kazrian verloor.

Iozefina Paulet boekte tegen Lisa Hortensius op de valreep haar eerste overwinning in het NK. In het dame-eindspel vergat Hortensius met 35..h6 veld g5 aan de dame van wit te ontnemen. Het zwarte tegenspel na 35..Dd2 kwam in ieder geval veel te laat. "Ik denk dat ik na 35..h6 36. De8 ook wel zou winnen, maar dit was direct uit", zei Paulet.

Robin van Kampen en Anish Giri waren nog maar nauwelijks begonnen of de partij was al in remise geeindigd. Daarna begonnen de twee een vluggermatch in de perskamer. "Ik speel liever eventueel twee keer met gelijke bedenktijd tegen Loek van Wely dan een keer met zwart tegen Robin van Kampen", verklaarde Giri de remise. "Ik wilde vandaag geen risico nemen." Van Kampen zei: "Ook tegen andere zetten dan 1..e5 had ik me goed voorbereid. Ik maakte me geen zorgen."

Tea Lanchava koos tegen Rosa Ratsma voor de weinig gespeelde Barry-attack, een opening die alleen gevaarlijk is als zwart wit teveel de vrije hand laat op de koningsvleugel. Hoewel Ratsma in eerste instantie geen zin had in een eindspel, kwam dat uiteindelijk toch op het bord. Een eindspel met een kwaliteit meer voor Ratmsa maar dat toch heel lastig voor haar bleek omdat de loper van Lanchava de toren van Ratmsa domineerde. Na een fout van Ratmsa won Lanchava het eindspel.

"Ik ging enthousiast met a4 en b4 aan de slag", zei Roeland Pruijssers na aflloop van zijn remise tegen Erwin l Ami. "Misschien iets te enhousiast. Erwin kwam beter te staan en ik besloot veilig te spelen. In het eindspel stond hij vervolgens iets beter, maar er was weinig aan de hand."

Anne Haast kreeg - mede als gevolg van een pionoffer van Lisa Hortensius een trippelpion. Achter die trippelpion verscholen stond op b6 een inactieve loper. De stelling was in evenwicht maar Hortensius kon nauwelijks een vin verroeren. 34.Pg2? was een slechte zet en onmiddellijk fataal. Na 34..g4! had de dame van wit geen goede velden meer en dat kostte Hortensius een stuk.

Loek van Wely bleef in het spoor van koploper Anish Giri door met wit van Benjamin Bok te winnen. "Hij speelde naar vermogen", zo wreef Van Wely de nederlaag er bij zijn tegenstander in na afloop. "Vorig jaar (toen Bok won) steeg hij duidelijk boven zichzelf uit." Schaaktechnisch was van belang dat Bok waarschijnlijk dacht dat het gevaar was geweken toen hij door 27.Pg4 werd verrast. Dat kostte een pion en hij belandde al snel in een verloren toreneindspel.

Anna-Maja Kazarian gaf haar toch al goede toernooi nog meer cachet door in de zesde ronde met zwart van Bianca de Jong-Muhren te winnen. De Jong-Muhren had in de opening niet zoveel bereikt en na een nauwkeurigheid verloor ze een pion. Daarna kreeg ze nog een kans van Kazarian. Het is onduidelijk of De Jong-Muhren na 37. h4 had verloren. "Ze had er wel over gedacht", aldus secondant Jan-Willem de Jong. Maar ze speelde uiteindelijk 37.Pd3. Daarna bracht de pluspion van Kazarian de beslissing.

Anna-Maja Kazarian wist tegen Lisa Hortensius nog net een remise uit het vuur te slepen. Hortensius miste eerst een aantal makkelijke winsten in het eindspel en later wist ze het theoretisch gewonnen eindspel van toren en 2 pionnen tegen toren niet in haar voordeel te beslissen.

Anne Haast versloeg Zhaoqin Peng in een duel dat achteraf wel eens beslissend zou kunnen blijken voor de titel. Daarbij komt dat voor het eerst sinds mensenheugenis Peng niet langer de Nederlandse nummer een is, die plek heeft Haast nu ingenomen. Het duel was volgens de kenners niet van hoge kwaliteit: Peng behandelde de opening beter en won een pion. Haast wist haar nadeel binnen te perken te houden tot ze door een misrekening een kwaliteit weggaf en verloren kwam te staan. Het eindspel met een kwaliteit minder werd na enkele fouten van Peng toch gewonnen door Haast

Bianca De Jong-Muhren liet tegen Tea Lanchava haar waarschijnlijk laatste kans op het kampioenschap lopen. De opening verliep niet goed voor Lanchava, en De Jong-Muhren kreeg het initiatief en kon later een kleine kwaliteit winnen, wat tot een gewonnen stelling zou hebben geleid. De witspeelster wachtte echter te lang met incasseren en toen het niet meer kon was het De Jong-Muhren die voor de remise moest vechten. Dat lukte net.

Benjamin Bok won op studie-achtige wijze van Roeland Pruijssers. In het eindspel moest hij een paar keer de enige zet vinden om het punt binnen te halen en dat deed hij. "Het was misschien nog net remise", aldus Bok. "Maar in de praktijk is het bijna niet verdedigen. Hij had met zijn dame centraal moeten blijven op d4. Ik had Dc4 gemist, gelukkig vond ik 41. Td8!"

Rosa Ratsma had tegen Iozefina Paulet het loperpaar en een pluspion in het eindspel. Toch was haar voordeel niet voldoende voor de winst omdat Paulet kon verhinderen dat de koning van Ratsma binnendrong.

"Het was wel een ok-partij", zei Robin van Kampen toen hij de perskamer binnenkwam na zijn remise tegen Erwin l Ami. "Gewoon, een tikje beter voor Erwin de hele tijd maar eigenlijk is er niks aan de hand. Het speelt alleen iets gemakkelijker voor hem omdat mijn loper op b7 niet zo goed staat." l Ami: "Een van de spectaculairdere partijen van het toernooi maar-niet-heus. Het was helemaal niks."

Loek van Wely kwam met wit tegen Sergey Tiviakov niet verder dan remise. Het eindspel van dame tegen toren en loper bood hem geen enkele kans omdat zwart geen zwaktes had. "Ernst en Tiviakov hebben me vandaag in de steek gelaten", oordeelde Van Wely. "Optisch zag het er vandaag tegen Tiviakov goed voor me uit maar die jongens zijn best wel taai", legde hij uit. Een betere manier om te winnen lijkt eerst verloren komen te staan en dan in de counter toeslaan."

Anish Giri kreeg vandaag een half punt cadeau van Sipke Ernst. Die liet zich met 31.Kg3?? g5! pardoes matzetten. "Ik had 31..g5! compleet gemist", gaf Ernst na afloop toe. "Ik dacht dat 29.. Lxh2+ tot niet meer dan eeuwig schaak leidde. Hoewel ik moet toegeven dat ik wel verbaasd was dat Giri remise zou willen." Tot dat moment was het eerder Ernst die iets beter had gestaan. En het pionverlies na 31. Kg1! zou van weinig betekenis zijn geweest volgens de engines.

Rosa Ratsma speelde met 10.g3 een nieuw idee in het Spaans en had er bijna direct spijt van. "Ik had me natuurlijk voorbereid op de Taimanov die Haast meestal speelt", zei Ratsma. "10.g3 was veel te verzwakkend. En in het vervolg dacht ik veel te lang na." En dat was waarschijnlijk het echte probleem want de stelling van Ratsma was nog een tijd niet slechter. 26.a4? was een fout die Haast verzuimde af te straffen. Na 26..g5 kan 27.Pg2 niet vanwege 27..Dh3 en 28..Pg4. Haast koos in plaats daarvan voor pionwinst maar dat bleek uiteindelijk ook voldoende voor een vol punt.

Het eindspel tussen Lisa Hortensius en Bianca De Jong-Muhren was in principe de hele tijd in evenwicht. "Maar Bianca bleef het maar proberen en achter het bord leek het of ik het moeilijk had", zei Hortensius. "In sommige varianten waaronder die van de partij verloor ik een pion en dat was wel een beetje eng. Gelukkig kon ik het eindspel vandaag uiteindelijk remise houden." Een ronde eerder had Hortensius nog een eindspel van Lanchava verloren."

Het duel tussen Sergei Tiviakov en Erwin l Ami eindigde in de remise na 45 zetten. L Ami was gedurende een flink deel van de partij aan het roer. "Een mooie stelling vergooid", aldus de zwartspeler. "Maar Tiviakov is altijd taai." De beste kans van L Ami kwam waarschijnlijk op de 30ste zet waar het geforceerde 30.. Lxd4 31. Lxd4 Pf4 32. Pg3 Txe1 gevolgd door 33.. Pd3+ materiaal zou hebben gewonnen.

Roeland Pruijssers slaagde er niet zijn zijn zege op Sergey Tiviakov een goed vervolg te geven. Tegen Loek van Wely kreeg hij weliswaar de variant op het bord die hij had voorbereid maar niettemin boekte de Tilburgse grootmeester een vrij geruisloze overwinning. "Tot 12. Pxc6 had ik het op het bord gehad", zei Pruijssers. "Ik dacht dat ik wel een initiatief zou krijgen. Maar na 13..Tb8 ging ik een beetje dood. Ik realiseerde me dat ik moeilijk zou krijgen. Loek van Wely liet na afloop zijn overwinning voor de bezoekers in de bar van The Manor Hotel zien.

De partij tussen Zhaoqin Peng en Anna-Maja Kazarian liep uit op een anticlimax. Al na 12 zetten maakte Kazarian de beslissende fout met 12..Pxe5? dat een volle pion kostte. De technische fase was Peng wel toevertrouwd. "Ik had in de voorbereiding gezien dat Anna-Maja graag een paard op e4 zet. Maar na 10. Dc2 kan dat gewoon niet meer. Iedereen kwam even kijken, zelfs Giri, om te zien wat er aan de hand was toen ze het toch speelde."

Benjamin Bok had bijna remise gemaakt tegen Anish Giri in de vierde ronde van het NK. "Hij had 55..h5 moeten spelen", zei Giri. "Hij dacht op dat moment lang na dus ik was bang dat hij die zet zou vinden. Na 56. Tc7+ Kg8! (dekt h7) 57. f5 Ta6 kan ik echt niets meer doen. Mijn koning staat te slecht en hij kan altijd zijn loper voor twee pionnen geven."

Bok had eerder gedacht dat hij Giri met 29.. Dc8 en 30.. axb6 in de problemen had gebracht. "Een beetje naief. Ik had 31.Dg5 gewoone gemist."

Giri had op zijn beurt 38..Dd6! niet gezien, een zet die Bok in grote tijdnood vond en hem in de partij hield. "Ik dacht dat ik een paar geforceerde winsten had en ik rekende en rekende maar het lukt me niet om er een te vinden", zei Giri.

Sinds een jaar is Tea Lanchava weer meer met schaken bezig. "Ik heb de afgelopen maanden al twee toernooitjes gespeeld", bevestigt ze. "Het gevolg van het Chessqueens-project. Ik heb ook weer af en toe getraind. Ik merk het wel, het gaat weer duidelijk beter." Vorig jaar had Lanchava in de aanloop naar het NK niet veel tijd voor de voorbereiding gehad en ook geen toernooien gespeeld.

In het NK gaat ze de rustdag in als koploopster met 3 uit 4. "Het was een gelijke maar niettemin een moeilijke stelling voor Iozefina (Paulet) na de opening. Ik stond al goed toen ze in tijdnood in een trucje van me trapte."

"Talentloos gespeeld", was de conclusie van Robin van Kampen na afloop van zijn remise tegen Sipke Ernst. "Achter het bord vond ik de verbetering 13.Lc2 ten opzichte van het eerder gespeelde 13.Pg3 waardoor hij zich niet met 13..Pa5 kon bevrijden. Maar even later speel ik dan 16. Le3. Na slaan op d4 doet hij 18..d5 en dan is het onmiddellijk niets meer voor wit.

Voor Lisa Hortensius waren de druiven in de derde ronde zuur. Ze had Tea Lanchava de hele dag in de houdgreep maar in de technische fase ging het mis. Binnen de kortste keren was haar voordeel verdwenen en na nog een onnauwkeurigheid kon Lanchava met haar koning naar voren komen en stond ze zelfs verloren. Lanchava maakte geen fouten in de technische fase en won.

Roeland Pruijssers boekte na twee nederlagen op rij in de derde ronde zijn eerste overwinning, op Sergey Tiviakov. "Heel lekker", aldus Pruijssers. "Ik had nog nooit van hem gewonnen (in een partij met klassiek speeltempo). Ondaks het feit dat Tiviakov in de eerste ronde Giri had verrast met Frans had Pruijssers zich daar niet op voorbereid. "Ik dacht: hij gaat dat nu juist niet spelen. Hij heeft met de Versnelde Draak en het Scandinavisch natuurlijk twee openingen in huis die hij goed kent." Het Frans pakte niet goed uit voor Tiviakov "Hij zag dat ik ..f6 wilde verhinderen met 15.Pf4 en daarom speelde hij 14.. f6, maar dat was toch niet zo goed. 15.. e5? was een regelrechte fout. Over 21.Pd6+ en 25. Lf4 ben ik tevreden dat ik die gevonden heb, die waren nog niet zo gemakkelijk."

Benjamin Bok gaf net als een dag eerder tegen Erwin l Ami tegen Robin van Kampen in een goede stelling remise. Maar zijn beste kans had hij toen waarschijnlijk al gemist. Na 21..Db6 was het echter niet gemakkelijk te zien dat 22. Ph5! wit voordeel geeft. Na 22.. gxh5 komt dat 23. Dg3+ Pg6 24.Txe6!. Zwart moet 22..Pd7 spelen volgens de engines maar heeft zwart het moeilijk. Nu kwam Van Kampen met de schrik vrij.

Ernst- l Ami was een beetje een rare partij vogens de zwartspeler. "Ernst overspeelde mij een beetje na de opening, ik was te passief. Maar rond de 40ste zet liet hij eerste e6-e5 en later e5-e4 toe. Ik kwam toen zelfs beter te staan maar ik had overzien dat hij na 49.. La5 nog 50. Pf1 tot zijn beschikking had. Eigenlijk was ik in mijn gedachten al een beetje aan het afronden, na 50. Pxc4? Lxe1 51. Kxe1 dxc4 zou hij een zware pijp hebben gerookt. Nu moest ik in allerijl mijn paarden terugspelen naar de koningsvleugel en dat lukte niet, zelfs niet toen hij met 58. Pg6 nog twee tempi verloor."

"Er bestaat niet zoiets als een reguliere lezing of voordracht voor mij", stelt A.L.Snijders na afloop van het culturele intermezzo van de dinsdag tijdens het commentaar van Genna Sosonko en Robert Ris. Een paar maanden geleden sprak ik in Brussel voor een gehoor van 800 a 1000 mensen. In een bibliotheek in Zwolle zou ik voor 30 mensen spreken; daar kwamen er uiteindelijk 3 opdagen. Uiteraard ging mijn lezing door", zegt A.L. met genoegen in zijn stem.

Rosa Ratsma moest tegen Anna-Maja Kazarian 23.. Txc2 vinden, dan had ze zelfs voordeel gehad. Na 23.. f5? ging het snel bergafwaarts met de zwartspeelster en op de 30ste zet kon Kazarian haar tweede zege op rij bijschrijven en is ze voor het eerste in haar leven gedeeld koploper op een NK voor Vrouwen. "Ik heb nu al evenveel punten als vorig jaar. Dat voelt natuurlijk goed.", aldus de jongste deelnemer van het toernooi. "In de partij van vandaag deed ik het eerst niet goed. Ik had na 13.. b4 met mijn loper op c4 moeten nemen. Gelukkig sloeg ze later in de partij niet met haar toren op c2."

Het duel wel waar voor het toernooi met spanning naar was uitgekeken, dat tussen Loek van Wely en Anish Giri, eindigde na 32 zetten in remise. "Tijdens dit NK probeer ik serve-and-volley te spelen", aldus Van Wely. Vandaag liep mijn servicve duidelijk niet zo." De Tilburger kwam in de opening twee pionnen voor, en hield er uiteindelijk een over. "Maar ik had voldoende compensatie", verzekerde Giri de journalisten. Van Wely tevreden met de remise? "Ik ben tevreden met de gang van zaken, dat is wat anders. 2 uit 3, dat is ok."

Met de vreselijke blunder 35.La6+ in tijdnood vergooide Iozefina Paulet haar stelling tegen Anna-Maja Kazarian die na 35..Pxa6 (stukwinst) geen moeite had haar eerste overwinning op een NK voor Vrouwen ooit binnen te halen. Tot dat moment was het een duel met wisselende kansen geweest waarbij eerst Paulet en later Kazarian beter had gestaan. Maar bij de overgang naar het eindspel was het voordeel van Kazarian verdampt waarna remise de meest logische uitslag was geworden.

Tea Lanchava herstelde zich in de tweede ronde van haar nederlaag in de eerste ronde tegen Zhaoqin Peng. Met wit won ze overtuigend van titelverdedigster Anne Haast. Lanchava kwam met voordeel uit de opening, bouwde dat langzaam uit en won in de aanval. Een schoonheidsfoutje: vlak na de 40ste zet zette ze haar koning even verkeerd waardoor Haast op ingewikkelde wijze eeuwig schaak had kunnen houden. Dat werd overigens alleen gezien door de engines die met de partijen meelopen.

Debutante Rosa Ratsma boekte in de tweede ronde een verrassende overwinning op Bianca de Jong-Muhren. De zwartspeelster vocht het hele middenspel voor gelijk spel. Net toen ze dat afgedwongen had, beging ze met 45.. Dd7?? een beslissende blunder. Met 45.. Lxc1 had ze de stelling in evenwicht kunnen houden.

Erwin l Ami mocht tevreden zijn met zijn remise tegen Benjamin Bok. "Ik haalde vandaag met wit niets uit de opening", aldus l Ami, en ik probeerde nog een beetje te pushen op de damevleugel maar in de slotstelling staat zwart gewoon beter. Dat wit niet meer mag rokeren is heel vervelend. In veel varianten met ergens c5-c6 van wit krijgt zwart een gevaarlijke aanval." Bok was dan ook niet helemaal tevreden dat hij het remiseaanbod had aangenomen. Maar: "ik dacht over het aanbod na en op een gegeven moment had ik dus nog maar weinig bedenktijd", aldus Bok

"Wat een drama bij Van Kampen-Van Wely", zei commentator David Miedema toen hij de perskamer binnenkwam. Hij wist nog niet dat het nog allemaal veel erger zou worden. Van Kampen had Van Wely in het middenspel helemaal weggespeeld, materiaal gewonnen en zou het eindspel op zijn gemak gaan winnen. Hij kon zelfs ongestraft een loper slaan, zo leek het. Leek het, want juist op 48. Dxa4?? had zwart de geweldige schwindel 48.. Te1+ gevolgd door 49.. gxh3 tot zijn beschikking die hem uiteindelijk een gewonnen toren tegen paard-eindspel opleverde. "Een regelmatige overwinning", was het ironische oordeel van de winnaar. .

"Ik had wel verwacht dat ze die variant met 7.. Pe4 (van het Damegembiet) zou spelen", aldus Zhaoqin Peng na afloop van haar partij tegen Lisa Hortensius. "Maar wat kan ik eraan doen?", aldus de 13-voudige kampioene. "Af en toe is een gelijke stelling nu eenmaal niet te ontwijken. Lisa verloor in het middenspel te veel tijd met haar paard. Als ze iets met ..a6 wil spelen, kan ze dat het beste meteen doen." Peng stond haar voordeel niet meer af en boekte haar tweede zege op rij.

Giri dacht dat hij beter stond na de opening maar dat bleek in de praktijk tegen te vallen. "Roeland speelde een paar hele goede zetten, die allemaal moeilijk te vinden waren. Things got out of control. Uiteindelijk won ik alleen maar omdat het een ingewikkelde stelling was en Roeland weinig tijd had." Daar was Pruijssers het mee eens. "Al de tweede keer dat ik vanwege mijn gebrek aan tijd verlies", verzuchtte de Apeldoorner. "Ik sta vandaag op een bepaald moment gewoon beter."

"Er was vandaag een moment in de partij dat ik me zorgen maakte", zei Sipke Ernst. "Een soort van hachelijk moment. Tiviakov speelde 21.Ta1 maar 21.e5 met het plan een pion te offeren lijkt me redelijk kritiek voor zwart." Volgens Tiviakov was het riskant om een pion te offeren. "Maar daarna zou de coördinatie van mijn stukken slecht zijn. 21. Ta1 leek me in ieder geval niet goed", ging Ernst verder. Tiviakov stond vervolgens wat minder zonder dat het echter allemaal veel om het lijf had.Vlak daarna besloten de spelers tot een puntendeling.

Robin van Kampen mocht met zijn overwinning op Roeland Pruijssers zijn handen dichtknijpen. Die kon zich niet met remise verzoenen nadat hij de winst had vergooid en gaf Van Kampen met 45.Ke1?! de kans het initiatief te grijpen in een stelling met een pion minder. Van Kampen kreeg na nog een fout een beslissende aanval die Pruijssers een toren kostte. Eerder in de partij was wit winnend voordeel gekregen nadat Van Kampen 30.b4! had gemist: na 30..Txc3? 31.b5 verliest wit plotseling materiaal.

Net als in 2014 moest Zhaoqin Peng in de eerste ronde van het NK voor Vrouwen tegen Tea Lanchava. Vorig jaar won Lanchava, deze keer trok Peng aan het langste eind. In een lange manoeuvreerfase na de opening bouwde Peng langzaam maar zeker haar voordeel uit en na na 30..Pa7? en 31..Lg7? was er geen houden meer aan. Hoewel Peng sneller had kunnen winnen, waren de de twee pluspionnen waarmee ze het eindspel bereikte beslissend.

De eerste ronde-partij tussen Bianca De Jong-Muhren en Iozefina Paulet was spannend van begin tot eind en kende een opmerkelijk einde. Met 31.g4? gaf wit een gewonnen stelling uit handen, na 33.Df3? kon zwart onmiddellijk winnen met het in tijdnood echter niet zo gemakkelijk te vinden 33..Lc3+ omdat 34.bxc3 faalt op 34..De1+ 35.Kd3 Dxc3 mat. Paulet koos echter in plaats daarvan voor een zetherhaling die echter de winst in eerste en tweede instantie niet uit handen gaf. De Jong-Muhren liet in derde instantie na om remise te claimen waardoor Paulet nog een kans kreeg om de matcombinatie uit te voeren. Dat verzuimde ze opnieuw waarna de witspeelster bij de vierde keer dezelfde stelling eieren voor haar geld koos.

Dolf Wissmann werd afgelopen zondag in The Manor Hotel in Amsterdam de eerste Nederlands Kampioen Miniaturen. Miniaturen zijn schaakproblemen met maximaal zeven stukken. Peter van den Heuvel eindigde als tweede, Hans Uitenbroek werd derde. Er waren 14 deelnemers. Zij kregen 1,5 uur voor 12 schaakproblemen. De wedstrijd was geschikt voor zowel ervaren als minder ervaren oplossers. Tom Bottema sprak na afloop met de winnaar.

Eindstand:

1. Dolf Wissmann 60 2. Peter van den Heuvel 55 3. Hans Uitenbroek 47 4. Jan-Willem de Jong 45 5. Mees van Osch 41

Was je verrast door het grote aantal deelnemers? Zijn miniaturen voor gewone schakers wellicht toegankelijker dan andere soorten problemen en studies?

Ik heb de afgelopen weken veel contact gehad met Hans Uitenbroek van de bond van probleemoplossers. Enkele dagen geleden meldde Hans me dat, naast het Nederlandse team waarmee we vaak EK's en WK's hebben afgewerkt (Hans, Peter, Dolf) slechts enkele andere deelnemers zich hadden aangemeld. Vooraf dacht ik dat we niet meer dan acht deelnemers aan de start zouden verschijnen, ik was dus bang dat het niet een al te groot succes zou worden.

Je hoopt bij zo'n wedstrijd toch op wat 'vers bloed' en miniaturen, een idee van de organisatie vonden wij ook een heel leuk idee. Miniaturen, zo is mijn inschatting, vindt de gemiddelde schaker dan ook leuker dan die volle stellingen waarbij bijna alle witte en zwarte stukken, ogenschijnlijk (!) willekeurig over het hele bord verspreid, zijn 'neergekwakt'. Onder de aangemelde deelnemers zaten gelukkig wel een aantal plaatselijke liefhebber...

Sipke Ernst experimenteerde met het Siciliaans in de eerste ronde tegen Benjamin Bok. "Ik had de Rossolimo ook bekeken", zei Ernst. De fout kwam dan ook later. Een kwaliteitsoffer van Ernst was nog wel goed maar hij kwam er niettemin door in de problemen. "Ik moest een paar keer zo'n beetje de enige zet vinden en dat kostte heel veel bedenktijd."

Lisa Hortensius tegen Rosa Ratsma was een wilde Siciliaan waarin van alles gebeurde. Hortensius offerde in het Siciliaans eerste een pion op b2 en later een paard op e6. Het ene moment stond Hortensius beter, dan weer was Ratsma aan het roer. Ratsma was degene die de laatste fout maakte en toen de stofwolken waren opgetrokken, werd ze mat gezet.

Titelverdedigster Anne Haast speelde in de de eerste ronde met zwart tegen Anna-Maja Kazarian. Tegen haar ging Haast vorig jaar nog door het oog van de naald en bereikte ze met de hakken over de sloot een half punt. Deze keer won Haast wel. Voor een geofferde pion had ze voldoende compensatie door het loperpaar. Nadat ze haar pion had terugwonnen, stond ze in het eindspel al bijna gewonnen. Haast gaf haar tegenstandster geen kans meer.

"Mijn tegenstander in de eerste ronde speelde gewoon erg goed", stelde Giri na afloop van zijn remise tegen Sergey Tiviakov. "Hij koos voor het Frans, een opening die nog niet eerder speelde en dat doet hij bijna nooit. Ik had bijna te laat gezien dat 30. Dxb6 verliest na 30.. Txe8!." Nu eindigde het duel in remise.

"Kampioenschap voorbij", was het oordeel van Loek van Wely na zijn remise tegen Erwin l'Ami. Dat was natuurlijk overdreven maar het geeft aan met welke ambitie de titelverdediger ondanks de komst van Giri naar het Manor gekomen is. Een kleine tegenslag leidde tot grote woorden bij hem. Dat Van Wely niet tevredenover zijn spel was, valt overigens te begrijpen. Hij stond al duidelijk beter toen l'Ami met 12..Lg5? een ernstige fout beging. De stelling die toen ontstond was niet aan Van Wely besteed; langzaam maar zeker liet hij zijn voordeel uit zijn handen glippen.

De Schaker Die Ging Mediteren: Portret van Paul van der Sterren is een korte film over de rol die meditatie in het leven van Van der Sterren speelde. Een rol die gaandeweg groter werd. "Ik was eerst de schaker die ging mediteren, gaandeweg werd ik de meditator die ook nog schaakte", vertelt Van der Sterren in de film. "En op een gegeven moment stopte ik zelfs met schaken."

Aanvankelijk was het doel van Van der Sterren om met behulp van meditatie beter te gaan schaken. "Winnen is een prettige ervaring maar daar gaat het dus eigenlijk niet om", aldus Van der Sterren. "Kalm, alert en geconcentreerd blijven, dat is wat telt."

De film werd gemaakt door Arnth en Reimer van Tuinen en Karel Poortman van Zuis Film. Tom Bottema had een kort gesprek met één van de makers, Arnth van Tuinen.

Hoe kwam jij op het idee om deze film te maken?

Ik zit sinds een jaar weer op een schaakclub, de Amsterdamse club ENPS. Omdat ik er lang uit was geweest, dacht ik, laat ik weer eens wat aan (schaak)theorie gaan doen en iemand tipte me om daarvoor de (schaak)boeken van Paul van der Sterren te gebruiken. In de bibliotheek waren die echter allemaal uitgeleend. Toen zag ik dat hij ook boeken over spiritualiteit had geschreven.

En die spraken jou wel aan?

Ja. Het leek me dat er een bepaald spanningsveld tussen schaken en mediteren moest zijn. De vraag was waarin die twee samen gaan en waarin ze verschillen. De combinatie heeft ook wel iets grappigs. Schaken a...

Mark Boog (1970) maakte ter gelegenheid van het NK Schaken 2015 een gedicht met Ewrin l'Ami als onderwerp. Voor dat doel had hij in de aanloop naar het evenement in het Manor Hotel in Amsterdam een ontmoeting met de Woerdense grootmeester gehad. Tijdens de opening en loting droeg Boog zijn gedicht (in aanwezigheid van onder anderen l'Ami) voor. Na de ceremonie sprak Tom Bottema kort met Boog.

Het NK Schaken, dat lijkt me geen alledaagse omgeving voor een dichter. Hoe ben je hier verzeild geraakt?

Ik ben gevraagd door Annelie David die samen met toernooidirecteur Paul Rump het project Dichter bij de Schaker heeft bedacht. Maar hoe die twee bij mij gekomen zijn? Ik denk dat de aanleiding was het feit dat ik ooit een schaakgedicht voor het jubileumboek van het toernooi in Hoogeveen heb geschreven. Eigenlijk moet ik zeggen: dat was de aanleiding dat ik hier vorig jaar tijdens één van de culturele intermezzo's was.

Wat is jouw band met schaken?

Ik heb vroeger geschaakt. Maar ik had er niet de juiste persoonlijkheid voor.

Welke persoonlijkheid moet een schaker dan hebben volgens jou?

Om op een gegeven moment beter te worden moest ik, moet een schaker, dingen uit zijn hoofd gaan leren. Ik ben dol op spelletjes maar dat aspect van het schaken stond me tegen. Daarnaast ben ik toch misschien te veel kunstenaar. Als ik moest kiezen tussen de beste zet of de zet die misschien tot een mooie aanval zou leiden dan koos ik me...

Tsead Bruinja (1974) had de opdracht aangenomen om een gedicht over Anish Giri te schrijven. Een ontmoeting tussen de twee bleek gezien het drukke programma van Giri niet makkelijk te realiseren. Uiteindelijk skypten Bruinja en Giri bijna een uur met elkaar terwijl Giri op dat moment voor een schaaktoernooi in Noorwegen verbleef. Volgens Bruinja was dat echter voldoende tijd om een beeld van de nummer één van Nederland te krijgen. Na de opening en loting sprak Tom Bottema kort met de dichter.

Ik heb het zelf maar één keer gespeeld, schaken. Maar dat maakte voor het gedicht met Giri niet zoveel uit. Ik ben altijd benieuwd wie ik ontmoet. Hoe is zijn leven, wat voor keuzes maakt zo iemand. Wat zijn zijn normen en wat zijn zijn waarden.

Wat viel je op aan Giri?

Dat hij gezien wordt als een aardige schaker. Ik vind hem een goede observator. Er was toen ik hem sprak net een wedstrijd van het Nederlands elftal aan de gang. Hij zei daarover: ze (Nederland) maken wel veel goals maar ervoor en erna gebeurt er eigenlijk niet veel.

Giri heeft een interessante achtergrond, vader uit Nepal, moeder uit Rusland en daar doet hij ook wat mee. Hij kent bijvoorbeeld gedichten van Poesjkin, hij is op de hoogte van de Russische geschiedenis.

Zie je overeenkomsten tussen schaken en dichten?

Schakers zijn heel erg bezig met de opening, daar steken ze heel veel tijd in. Ik ben als dichter altijd heel erg bezig met de eerste regel. Als ik die ...

Dehlia Timman heeft zaterdag in The Manor Hotel in Amsterdam de opening van het NK Schaken 2015 en het NK Schaken voor Vrouwen 2015 verricht. Het Amsterdamse gemeenteraadslid vertelde over haar jeugd, over hoe het was om de dochter van Jan Timman te zijn. "Ik heb in mijn hele jeugd op schaaktoernooien rondgehangen. Samen met mijn broer Arthur sloop ik tijdens toernooien onder de tafels door. Heerlijk voelde dat."

"Tegenwoordig hoor ik het niet zo vaak meer maar de vraag die mij in mijn leven ongetwijfeld het meest is gesteld is zonder enige twijfel: kun jij ook goed schaken?" Dat kan Dehlia Timman niet maar de spelregels kent ze wel. "Jan (Timman) heeft me die regels uitgelegd, maar zodra hij dat gedaan had, moest ik de rest zelf maar uitzoeken."

"Ken het spel en leer de regels", vervolgde Timman. "Ik heb veel aan dat advies gehad in de Amsterdamse gemeenteraad. Ook daar wordt een spel gespeeld volgens een aantal formele regels met daarnaast een setje impliciete regels, die ook wel het klappen van de zweep worden genoemd."

De loting had onder andere als resultaat dat in de eerste ronde zowel bij de mannen als de vrouwen een topper op het programma staat: respectievelijk Anish Giri-Sergei Tiviakov en Zhaoqin Peng-Tea Lanchava (ook in 2014 een eerste ronde-duel). Loek van Wely constateerde triomfantelijk dat hij (in de derde ronde) wit heeft tegen Giri. In de laatste ronde zou Anne Haast-Bianca de Jong-Muhren van grote betekenis voor de einduitslag bij de vrouwen kunnen zijn.

Tussen...